Zbędne kilogramy to zmora wielu osób. I nie chodzi tu o względy estetyczne, ponieważ nadwaga i otyłość to przede wszystkim poważne problemy zdrowotne.
To nie tylko większy rozmiar ubrań, ale również większe prawdopodobieństwo wystąpienia wielu poważnych dolegliwości i chorób.
Do jednych z najczęstszych negatywnych konsekwencji związanych ze zbyt dużą wagą są przeciążenia, zwyrodnienia i inne schorzenia kręgosłupa. Dlaczego tak się dzieje? Zwykle tyjemy przecież „w brzuchu”, więc wydawać by się mogło, że kręgosłup nie ma z tym wiele wspólnego. Czy zatem nadprogramowe kilogramy naprawdę, aż tak bardzo wpływają na naszą postawę i stan naszych pleców? Jaki jest wpływ nadwagi i otyłości na stan kręgosłupa?
Zarówno nadwaga, jak i otyłość to w uproszczeniu zbyt duża masa ciała, która może mieć negatywny wpływ na zdrowie. Zasadnicza różnica polega tu na liczbie zbędnych kilogramów, które obciążają dodatkowo nasz organizm. Standardowym wskaźnikiem, szacującym ich prawidłową liczbę jest BMI (Body Mass Index). To po prostu stosunek wagi do wzrostu danej osoby.
W przypadku osób dorosłych WHO definiuje nadwagę i otyłość w następujący sposób:
W Polsce problem z dodatkowymi kilogramami ma praktycznie co druga osoba dorosła. Z nadwagą zmaga się aż 44 proc. mężczyzn i 30 proc. kobiet. Otyłość dotyka natomiast 18 proc. mężczyzn i 15 proc. kobiet. Wygląd w tym przypadku to najmniej istotna kwestia. Nadwaga i otyłość powodują bowiem znaczny dyskomfort, a w licznych przypadkach prowadzą do poważnych schorzeń. Zbyt wysoka masa ciała (BMI ≥25) odpowiada w naszym kraju za 14,2 proc. zgonów (13,1 proc. mężczyzn i 15,3 proc. kobiet) oraz za utratę 12,4 proc. (odpowiednio 12,1proc. i 12,6 proc.) lat przeżytych w zdrowiu.[1]
Im wyższy współczynnik BMI, tym większe jest ryzyko wystąpienia chorób związanych z nadmierną masą ciała. Należą do nich między innymi choroby serca, cukrzyca typu 2, nadciśnienie, miażdżyca, kamica żółciowa, zapalenia kości i stawów, bezdech senny, a nawet niektóre nowotwory (np. jelita grubego, piersi, endometrium czy pęcherzyka żółciowego). Nadwaga i otyłość są także jednym z najczęstszych powodów występowania problemów z kręgosłupem oraz układem ruchu. Kłopoty z poruszaniem się oraz ból pleców stały się zmorą dzisiejszego społeczeństwa. Niektóre badania wskazują, że nawet ponad 80 proc. analizowanej populacji cierpi na zespoły bólowe kręgosłupa. Szacuje się także, że aż 50% osób zmagających się z nadwagą i otyłością, cierpi na schorzenia kręgosłupa i stawów.
Przeciążony kręgosłup
Dźwiganie dodatkowych kilogramów to także dodatkowe obciążenie dla całego organizmu. Tak, jak noszenie ciężkich zakupów, czy podnoszenie ciężarów w siłowni. Z tym, że osoby zmagające się z nadwagą i otyłością są narażone na nie przez cały czas, bez przerw na niezbędny odpoczynek. Ich stawy i kręgosłupy są przewlekle przeciążone, co w bezpośredni sposób wpływa na ich stan.
Zmiany w biomechanice
Noszenie niepotrzebnych kilogramów w dłuższej perspektywie prowadzi do stałych zmian biomechanicznych w naszym ciele. Przy większej wadze, miednica zostaje bardziej pochylona do przodu, przez co odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest narażony na większe obciążenie. Zmienia się środek ciężkości ciała, w wyniku czego dodatkowe kilogramy oddziałują niekorzystnie z jeszcze większą siłą.
Odcinek szyjny
Nadwaga i otyłość wpływają także na odcinek szyjny kręgosłupa. Może on nadmiernie wysuwać się do przodu. Klatka piersiowa jest wówczas zapadnięta i zmniejsza się jej ruchomość. Stawy żebrowo-kręgowe stają się mniej elastyczne, a mięśnie międzyżebrowe przykurczone. Może dochodzić do nadmiernego ucisku na krążki międzykręgowe, pełniące funkcję amortyzującą, co może prowadzić do dodatkowych zmian patologicznych, np. przepukliny.
Obręcz barkowa
Zwiększenie napięcia mięśniowego w okolicy obręczy barkowej, które także towarzyszy nadwadze i otyłości, również może spowodować liczne dolegliwości. Bóle głowy, szumy uszne, zaburzenia widzenia, to tylko niektóre z nich.
Trwałe zwyrodnienia
Wszystko to prowadzi do rozwoju zmian zwyrodnieniowych tkanki kostnej kręgosłupa, chrząstki stawów międzywyrostkowych, krążków międzykręgowych, mięśni, więzadeł i ścięgien. Przesunięcie środka ciężkości ku przodowi i nadmierne obciążenie stóp może prowadzić dodatkowo do problemów z płaskostopiem, halluksami i tzw. koślawym paluchem. Dla osób dotkniętych tymi problemami oznacza to poważne kłopoty z poruszaniem się i trwały, bądź nawracający ból.
Co więcej, trzeba się liczyć z faktem, że powrót do prawidłowej wagi może nie być wystarczający, aby pozbyć się problemów z kręgosłupem. Ponieważ nadwaga i otyłość rozwijają się zwykle stopniowo, przez wiele lat, organizm także stopniowo poddawany jest określonym zmianom. Gwałtowne schudnięcie, może nie tylko nie pomóc, ale wręcz wzmocnić dolegliwości bólowe. Dlatego odchudzając się warto zadbać o odpowiednie ćwiczenia korygujące naszą postawę i wzmacniające mięśnie posturalne.
[1] NIZP-PZH, „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania – raport za 2020 r.”
